Czy RODO dotyczy Zmarłych ?

Wraz z rozwojem technologicznym coraz więcej cmentarzy tworzy narzędzia ułatwiające poruszanie się po nich. Jednym z takich narzędzi jest tzw. wyszukiwarka grobów która pozwala na łatwiejsze i szybsze odnalezienie miejsca spoczynku bliskich zmarłych. Ponadto można z niej korzystać zupełnie niezależnie od godzin pracy biura czy kancelarii danego cmentarza. Najczęściej pojawiającymi się narzędziami do wyszukiwania są te internetowe z których można skorzystać przy pomocy komputera, smartfona itp. Dzięki nim nie trzeba wychodzić z domu czy dzwonić do kancelarii cmentarza by uzyskać potrzebne informacje. Często wystarczy wpisać podstawowe dane osoby zmarłej, tj. imię, nazwisko czy data pogrzebu aby program wyświetlił jego użytkownikowi jak dotrzeć do danego grobu. Możliwe bywają wydruki tych danych.

Cmentarz Komunalny w Częstochowie oprócz tradycyjnej przeglądarki internetowej stworzył dla osób go odwiedzających również tzw. infomat. Jest to urządzenie komputerowe służące do przekazywania konkretnych informacji. W przypadku cmentarza są to dane dotyczące osób pochowanych na jego terenie dzięki którym osoba odwiedzająca nekropolię przy ul. Radomskiej 117 po ich wpisaniu w urządzenie uzyska informację zwrotną o jak najkrótszej trasie dotarcia do szukanego grobu. Zarząd cmentarza decydując się na zainstalowanie infomatu pomyślał nie tylko o tych którzy posiadają komputer bądź smartfon ale także o tych którzy z takich urządzeń nie korzystają na co dzień. Infomat znajduje się w widocznym miejscu przy bramie głównej cmentarza i jest dosyć prosty w obsłudze a pozyskiwane z niego informacje są bardzo czytelne i przejrzyste dla odwiedzających. Dodatkowo na kolejnych planszach umieszczona jest instrukcja pomocy.

Dane osób zmarłych wyłączone są spod ochrony RODO. W związku z tym pozyskiwanie danych dotyczące osób zmarłych zawartych w wyszukiwarkach internetowych nie naruszają przepisów dotyczących ochrony danych osobowych. Dane te mogą zawierać: imię, imiona, nazwisko, datę i miejsce urodzenia, datę i miejsce zgonu, datę pogrzebu. Zakres udostępnianych danych zależy od administracji cmentarza.

Osoba która chce uzyskać informacje dotyczące opiekunów grobów czyli pozyskać dane osobowe osób żyjących które podlegają ochronie prawnej (RODO) musi obowiązkowo wykazać interes prawny. Przetwarzanie danych osób żyjących będących np. opiekunami grobów w systemach informatycznych i księgach cmentarnych odbywa się na podstawie przepisów prawa - Ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych wraz z aktami wykonawczymi – Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie sposobu prowadzenia ewidencji grobów. Podanie danych osobowych zlecającego pochówek jest niezbędne do jego realizacji, a więc nie wymagana jest jego zgoda.

Informacje dotyczące opłat cmentarnych powinny być dostępne dla wszystkich zainteresowanych w kancelariach ale również na stronach internetowych cmentarzy. W przypadku cmentarzy których właścicielem jest gmina cennik uchwala Rada Gminy. Dla cmentarzy wyznaniowych np. parafialnych opłaty ustala również właściciel którym w tym przypadku jest np. parafia a jej przedstawicielem proboszcz. Opłaty i ich wysokość nie są regulowane żadnymi przepisami prawa i leżą w gestii w/w organów. Nieformalną wytyczną do kształtowania wysokości opłat cmentarnych jest poziom kosztów funkcjonowania nekropolii.

Michał Włudzik